Dinh vua Mèo hay còn gọi là dinh thự họ Vương nằm trong thung lũng thuộc địa bàn xã Xà Phìn, huyện Đồng Văn, Hà Giang. Từ thị trấn Đồng Văn chỉ cần di chuyển khoảng 24km là khách du lịch Hà Giang có thể đến được dinh thự từng là nơi quyền uy nhất của vùng đất địa đầu Tổ Quốc này.  Người xây dựng ra dinh thự này là vua Mèo Vương Chính Đức. Sở dĩ ông được gọi là vua Mèo bởi vì ông được suy tôn làm thủ lĩnh tổ chức Hươu nai của người H’ Mông ở Đồng Văn để chống lại quân cờ Đen của Trung Quốc.

Dinh thự họ Vương hay còn được gọi với cái tên dinh thự Vua Mèo là một dinh thự cổ có tuổi đời gần 100 năm. Đây là một trong những địa điểm du lịch Hà Giang đặc sắc nhất mà du khách nhất định phải ghé thăm khi chinh phục mảnh đất Tây Bắc.

Năm 1890 ông cho mời thầy địa lý người Hán tên là Trương Chiếu tìm địa điểm xây dựng dinh thự. Và Sà Phìn chính là nơi mà thầy địa lý này chọn bởi nó có địa thể rất đẹp. Giữa thung lũng Sà Phìn nổi lên một quả đồi hình con rùa, xung quanh là núi cao bao bọc. Xây nhà trên lưng con rùa sẽ giàu sang phú quý suốt đời. Bốn phía của quả đất đó đều là núi chính là mảnh đất của bậc anh kiệt.

Được xây dựng vào khoảng đầu thế kỷ 20, cho đến nay dinh thự họ Vương của vua Mèo Vương Chính Đức đã tồn tại được gần thế kỷ. Với kiến trúc xây dựng vô cùng đặc sắc, dinh thự cổ này đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng là di tích quốc gia vào năm 1993.

Khi đến đây, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng khiến trúc độc đáo của ngôi nhà cổ lâu đời mà còn có cơ hội khám phá văn hóa của đồng bào H’mông cùng những trải nghiệm thú vị khác.

Để thiết kế và thi công xong được dinh thự này Vương Chính Đức đã phải mời người ở rất nhiều nơi. Cụ thể vua Mèo giao cho mưu sĩ người Kinh gốc Nam Định là cụ Hoàng và người phụ trách đội quân người H’ Mông là ông Cử Chúng Lù nghiên cứu, phác họa tòa nhà trên mảnh đất. Vương Chính Đức mời người Hán ở tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) là Tống Bách Giao thầu, thiết kế và thi công. Tống Bách Giao lấy người Hồi ở huyện Tuyên Uy, tỉnh Vân Nam, để thiết kế và thi công. Kỳ công xây dựng như vậy nên dinh vua Mèo có những đặc điểm kiến trúc riêng biệt khác hẳn với những ngôi nhà khác nơi đây. Toàn bộ dinh thự được chia làm 3 cung Tiền, Trung, Hậu bao gồm 64 phòng. Khu Tiền cung là nơi ở của lính bảo vệ, gia nhân. Trung cung và Hậu cung là nơi ở, làm việc của con cháu dòng họ Vương.

Toàn bộ ngôi dinh thự này có tổng diện tích gần 3 nghìn m2 và nằm trên một khối đất cao ráo, xung quanh lại được bao phủ bởi các dãy núi vòng cung. Đây chính là địa thế hình mai rùa có chức năng phòng thủ rất tuyệt vời.

Trải qua trăm năm tuổi và biết bao biến cố, thăng trầm mà dinh thự cổ này vẫn còn được giữ gần như nguyên vẹn, không bị ảnh hưởng bởi cái khắc nghiệt của địa hình và khí hậu miền núi phía Bắc.
Theo kinh nghiệm du lịch Hà Giang của nhiều bạn trẻ thì thường sẽ dành từ 2 – 3 ngày để khám phá trọn vẹn vẻ đẹp của nơi đây. Ngoài dinh thự họ Vương thì bạn có thể kết hợp ghé thăm một số địa điểm đặc sắc xung quanh như cổng trời Quảng Bạ, nhà của Pao, sông Nho Quế, Du Già…
Vé tham quan dinh thự họ Vương là 25,000đ/người. Nếu đi bằng xe máy đến đây, bạn gửi xe ở phía bên ngoài, ngay đó có một chợ phiên nên người ta sẽ trông giữ cho bạn.
Ngoài việc tham quan kiến trúc và văn hóa, dinh nhà họ Vương còn là địa điểm check in cực chất với hàng ngàn góc chụp cực kỳ ăn ảnh. Một lưu ý nhỏ đến bạn là không nên đến đây vào buổi trưa đỉnh điểm vì nắng khá gắt, lên hình không đẹp đâu nhé.
Bước chân vào ngôi dinh thự cổ này, chắc chắn bạn sẽ cảm thấy trầm trồ trước kiến trúc đồ sộ của nơi đây, vừa mang chút huyền bí lại vừa cổ kính trang nghiêm, lại vừa giản dị gần gũi. Đó là bởi kiến trúc của dinh thự họ Vương được kết hợp từ kiến trúc của người Trung Quốc, Pháp và cách xây dựng của người Mông.