Xuất phát từ thị trấn Đồng Văn, qua nhiều cung đường đèo ngoạn mục, chúng tôi đặt chân đến Phố Cáo – địa danh nổi tiếng với những ngôi nhà cổ của người Mông. Ở đây, dọc hai bên đường là những khu vườn không rộng lớn lắm, nhưng đầy màu sắc trắng tím, vàng tươi của loại hoa cải chỉ có ở khu vực Tây Bắc. Cạnh đó, những khu vườn hoa tam giác mạch luôn mời gọi mỗi du khách ghé ngang, và dường như không một ai muốn lướt qua cái vẻ đẹp đầy cuốn hút này, nhất là khi có một, hai nam thanh nữ tú e thẹn bên vườn hoa cùng trang phục đặc trưng của dân tộc Mông.

Miền đất Cao nguyên đá là một địa danh mà nếu chưa một lần đặt chân đến, chắc hẳn nhiều người sẽ nuối tiếc vô cùng. Bởi Hà Giang không chỉ mang vẻ đẹp hùng vĩ của núi non trùng điệp mà còn rất đỗi nên thơ và dịu dàng trong sắc thắm của mùa hoa Tam giác mạch.

Những năm gần đây, Tam giác mạch đã được trồng ở nhiều nơi, nhưng với nhiều du khách, cảm giác đi giữa đại ngàn hùng vỹ Hà Giang trong mùa hoa Tam giác mạch bung nở mênh mông khắp sườn đồi thì khó có thể thay thế được. Khi du khách khắp nơi tấp nập đổ về Hà Giang để tận hưởng cái lạnh vùng Tây Bắc, cũng là lúc người dân miền núi này mưu sinh bằng nhiều cách khách nhau, nhất là những em bé nhỏ đang tuổi ăn tuổi học, cùng hoà mình vào nhịp sống để tìm kiếm những đồng tiền ít ỏi phụ giúp gia đình.

Các em không chèo kéo khách du lịch, không xin tiền hay đu bám khách như nhiều điểm du lịch nổi tiếng khác. Các em dân tộc Mông ở Đồng Văn phải nói là cực kỳ dễ thương, gần gũi và luôn mang lại cho mọi du khách sự hài lòng, vui vẻ. Dưới cái rét buốt của khí trời mùa đông, nhưng các em vẫn luôn cười tươi với khách trong bộ trang phục dân tộc, biết diễn khi khách cần một nụ cười đầy thân thiện, không những vậy còn chỉ cho du khách phải đến chụp chỗ này, chỗ kia để có được bức hình đẹp. Các em không hề đòi hỏi hay ra giá khi “làm mẫu” cho du khách chụp hình, mọi việc là tuỳ vào lòng hảo tâm của mọi người.

Tiếp xúc với nhiều em trong những ngày ở cao nguyên đá Đồng Văn, tôi được biết rằng có em còn được cấp sách đến trường, có nhiều em đã bỏ học từ rất sớm vì điều kiện gia đình khó khăn quá. Cái nghèo vẫn sẽ tiếp tục bám riết cuộc sống của các em hiện tại và trong nhiều năm nữa.

Do vậy, công việc mưu sinh khi còn bé đã là điều vốn dĩ phải đến, cá em không phàn nàn, than vãn mà vui cười đón nhận. Cuộc sống dù khốn khó thế nào, các em vẫn luôn nở nụ cười thân ái trên môi khi gặp người lạ. Điều mà chúng ta khó tìm thấy ở những vùng du lịch nổi tiếng khác trong cả nước, nơi các em nhỏ đang bị biến thành công cụ kiếm tiền cho gia đình, cho những kẻ chăn dắt…