Tôi có cơ hội gặp anh Bùi Phú Khánh một lần duy nhất trong đợt lên Đà Lạt chụp ảnh vào đầu mùa xuân năm ngoái. Một người ít nói, dễ gần và sẵn sàng chia sẻ mọi hiểu biết của mình về nhiếp ảnh cũng như về Đà Lạt.
Thời gian gần đây, nhiếp ảnh gia Bùi Phú Khánh được mọi người nhắc đến nhiều hơn trên mạng xã hội. Qua tìm hiểu, tôi lại càng ngưỡng mộ thêm khi biết anh đang góp công rất lớn trong việc quảng bá hình ảnh đất nước ra ngoài với bạn bè năm châu thông qua cuốn sách ảnh của anh được in và xuất bản ở nước ngoài. Đặc biệt, bộ sách này còn được triển lãm tại nhiều bảo tàng lớn ở châu Âu.
"Hạnh phúc và tự hào là cảm xúc của tôi khi hình ảnh về Văn hóa Việt Nam được trưng bày triển lãm và xuất bản ở một số Bảo tàng Nghệ thuật của châu Âu - Nơi ghi nhận những giá trị văn hóa cao nhất của Nghệ thuật", nhiếp ảnh gia Bùi Phú Khánh thổ lộ.
Anh Phú Khánh cũng cho biết thêm cuốn sách này được in 500 bản và sẽ được Artphilein Editions SA và Bảo tàng Nghệ thuật Musec Lugano tặng phi thương mại cho các Bảo tàng nghệ thuật toàn chấu Âu, cùng đó là Triển lãm ảnh tại 6 bảo tàng của 6 nước khác nhau trong vòng 6 tháng, bắt đầu khai mạc ngày 23/9/2021 đến 23/2/2022. "Không có gì hạnh phúc hơn bằng việc quảng bá hình ảnh đất nước, quê hương mình đến toàn thế giới", anh nói tiếp.
Sau đây là cuộc trò chuyện đầy thú vị giữa nhiếp ảnh gia Bùi Phú Khánh và Vietnam Beauty:
Thông tin trên MXH gần đây cho thấy anh đã hoàn thành cuốn sách ảnh rất đặc biệt, xuất bản ở nước ngoài và được trang trọng trưng bày ở nhiều bảo tàng lớn. Anh có thể tiết lộ một chút thông tin về việc này không?
Đầu tiên mình xin gửi lời chào đến toàn thể anh chị em Nhiếp ảnh trong và ngoài nước cùng bạn đọc và các bạn yêu thích chụp ảnh… Mình không phải là Nhiếp ảnh gia, chỉ là người yêu thích và đam mê chụp ảnh, theo sự phân cấp của Liên đoàn Nhiếp ảnh thế giới thì mình không thuộc nhóm nào trong Nhiếp ảnh gia chuyên ngiệp, nghiệp dư và Sinh viên ngành ảnh.
Về thông tin như bạn nói trên MXH là hoàn toàn chính xác. Tuy nhiên, ở Việt Nam lượng thông tin về vấn đề này tương đối hạn chế do nhiều nguyên nhân khách quan, ví dụ như là hầu hết các Bảo tàng Văn hóa – Nghệ thuật uy tín ở châu Âu họ thường chú trọng và thông cáo qua báo chí hoặc qua các kênh thông tin truyền thông có bản quyền hơn là họ quảng bá qua MXH, bên cạnh đó yếu tố về địa lý và tình hình dịch bệnh cũng gây ra nhiều trở ngại, khó khăn trong việc quảng bá thông tin.
Về cuốn sách của mình có tên là: "The ancient craft of nomadic Fishing in Vietnamese lakes and rivers", tạm dịch là “Nghề đánh cá du mục truyền thống trên các sông hồ Việt Nam”. Cuốn sách được Nhà xuất bản Artphilein Editions SA có trụ sở tại Milan – Italia hỗ trợ xuất bản.
Đây là một phần thưởng dành cho người chiến thắng cuộc thi tìm kiếm các Dự án nhiếp ảnh UNPUBLISHED PHOTO, nhằm tìm kiếm tài năng mới và hình thức nghệ thuật mới trên toàn thế giới do Bảo tàng Văn hóa Musec Lugano (Thụy Sĩ) và Bảo tàng trưng bày Nghệ thuật 29 Arts In Progress (Italia) phối hợp thực hiện.
Để đạt được kết qủa như hôm nay, mình đã vượt qua hơn 5.000 dự án ảnh về văn hóa, truyền thống, con người của 257 Nhiếp ảnh gia tại 150 Quốc gia và vùng lãnh thổ để đoạt giải nhất của cuộc thi này. Cùng với đó là các phần thưởng danh giá như việc được tài trợ để trưng bày, triển lãm bộ ảnh tại một số Bảo tàng về Văn hóa - Nghệ thuật tại châu âu như Bảo tàng Museo Delle Culture tại Thụy Sĩ, 29 Arts In Progress tại Italia, Phòng trưng bày Nghệ thuật Vienna,… Ngoài ra thì mình được Nhà xuất bản Artphilein Editions SA kết hợp cùng Nhà xuất bản Choisi Book tài trợ xuất bản một cuốn sách trọn vẹn về câu chuyện ảnh “Nghề đánh cá du mục truyền thống trên các sông hồ Việt Nam” – Cuốn sách mang đặc trưng của văn hóa Việt với những nét độc đáo, khắc họa chi tiết về ngư dân truyền thống và phong cách, lối sống đặc trưng của nghề đánh cá trên các sông hồ của Việt Nam.
"Bật mí" thêm một chút xíu là cuốn sách được in giới hạn 500 bản, được tặng phi thương mại cho các Bảo tàng Văn hóa Nghệ thuật tại châu Âu, được trưng bày kèm theo Triển lãm dành cho người chiến thắng và 3 người đoạt giải nhì và ba của Dự án đến từ Syria, Iran và Trung Quốc.
Triển lãm khai mạc lần đầu tại Bảo tàng Văn hóa Musec Lugano (Thụy Sĩ) và Bảo tàng trưng bày Nghệ thuật 29 Arts In Progress (Milan-Italia), sau đó đến một số Bảo tàng khác ở châu Âu, Triển lãm kéo dài từ ngày 23/9/2021 đến 22/02/2022.
Với anh, để đạt được kết quả này, anh đã dành thời gian như thế nào để thực hiện cuốn sách ảnh?
Như trong cuốn sách mình cũng đã miêu tả khá nhiều về bộ ảnh này, thú thực mà nói bộ ảnh là cả quá trình về thời gian, công sức, kinh phí và nhiều vấn đề khác.
Mình bắt đầu chụp bộ ảnh này từ hơn 4 năm trước, khoảng năm 2016 trong một lần tình cờ đi "phượt" loanh quanh thành phố Đà Lạt tại khu vực hồ Tuyền Lâm (thói quen vào cuối tuần của mình). Lúc đầu thì cũng chỉ là chụp ảnh thôi, sau vài lần chụp lại các góc ảnh ưa thích thì mình phát hiện ra sự thay đổi, tàn phá, mất dần của các yếu tố về tự nhiên, cuộc sống, con người ở đây do hệ quả của việc phát triển quá nhanh các khu du lịch, nghỉ dưỡng xung quanh khu vực hồ Tuyền Lâm.
Điều đó đã tạo cho mình động lực chụp nhiều hơn và tìm các góc nhìn, xây dựng lên các kế hoạch chụp ảnh chi tiết và xuyên suốt hơn theo bố cục, thời gian, địa điểm, đặc điểm thời tiết, môi trường… Đến tầm giữa năm 2020 thì mình đã hoàn thiện bộ ảnh gần như đầy đủ xuyên suốt hơn 4 năm và cũng vô tình thôi, cuối năm ngoái mình có thấy một vài thông tin trên Internet về việc tìm kiếm các dự án Nhiếp ảnh chưa xuất bản do một số Bảo tàng uy tín ở châu Âu tổ chức để triển lãm vào năm 2021. Mình mạnh dạn gửi bản phác thảo tóm tắt dự án ảnh do mình tạo ra đến các nhà tuyển trạch sơ loại, thật may mắn là đã vượt qua và sau đó gửi một bản đầy đủ đến cuộc thi và thật sự hạnh phúc khi đoạt giải để quảng bá hình ảnh, nét đẹp của quê hương, đất nước, con người Việt Nam đến toàn thế giới.
Để hoàn thiện cuốn sách, 3 tháng qua mình phối hợp cùng với đội ngũ phóng viên và một số nhà báo của Nhà xuất bản Artphilein Editions SA thông qua các bài phỏng vấn trực tuyến, email qua lại để đi đến thống nhất về hình thức, bố cục, bài viết… Nói chung là khá khó khăn đối với mình vì các bạn ấy nói tiếng Ý, Pháp, Anh, còn mình nói tiếng Việt. Rất vui và hạnh phúc vì cuối cùng cũng đã hoàn thành và được xuất bản lần đầu vào ngày 22/9/2021.
Theo anh, tiêu chí của một nhiếp ảnh gia nước ngoài có quá khắt khe hay đặt ra các tiêu chuẩn quá cao so với anh không?
Mình nghe và đọc khá nhiều bài viết của các nhiếp ảnh gia, nhà báo, nhà phê bình…về việc so sánh về tiêu chí, đánh giá hay tiêu chuẩn, rồi chuẩn mực… trong nhiếp ảnh ở mọi thể loại. Tuy nhiên, với mình mỗi người có một quan điểm riêng, bạn không thể đưa một bức ảnh chân dung khắc họa cho một người chuyên chụp ảnh phong cảnh để đánh giá hay một bức tranh trừu tượng cho trường phái hiện thực đánh giá. Nhiếp ảnh là một thế giới rộng mở với nhiều phong cách, thể loại, tư tưởng… Nhưng chung quy chúng ta đều hướng đến tính chân, thiện, mỹ trong mỗi tác phẩm tạo ra.
Từ đó có thể mở rộng hơn trên thế giới, ở mỗi đất nước, khu vực, châu lục sẽ có những cách nhìn nhận và đánh giá khác nhau. Một bức ảnh đoạt giải thưởng lớn ở châu Âu chưa chắc đã vượt qua vòng 1 ở một giải thưởng ở châu Á và ngược lại. Dĩ nhiên ở từng cấp độ khu vực sẽ những sự cạnh tranh mạnh mẽ hơn, cụ thể như bộ ảnh này của tôi phải cạnh tranh với 257 thí sinh ở 150 Quốc gia và vùng lãnh thổ và còn rất nhiều giải thưởng uy tín trên thế giới với mức độ cạnh tranh còn khắc nghiệt hơn như giải thưởng HIPA, Environment (CIWEM), PX3, Sony award…
Anh có thể cho biết mình đến với nghệ thuật nhiếp ảnh như thế nào không?
Mình thích vẽ tranh, ảnh từ hồi còn nhỏ nhưng các bạn cũng biết ở thế hệ 8x trở về trước thì hầu hết các gia đình Việt còn khá khó khăn về mọi mặt nên việc đi theo con đường nghệ thuật có vẻ thiếu sự thực tế và mình đã chọn một công việc khác sau khi tốt nghiệp THPT. Tôi đến với nhiếp ảnh khá muộn, mới khoảng gần 5 năm nay, thú thực là đến thời điểm đó mình mới đủ điều kiện để sắm được một bộ máy ảnh nhỏ để thực hiện đam mê đã ấp ủ từ lâu.
Đến nay thì mình cũng vẫn chỉ đơn thuần là người thích chụp ảnh, công việc chính của mình vẫn là sự lựa chọn từ sau khi tốt nghiệp THPT đến giờ và không hề liên quan đến nhiếp ảnh.
Phần lớn sự nghiệp nhiếp ảnh của mình, anh dành hết cho phong cảnh và con người Đà Lạt?
Cũng không hẳn là vậy nhưng quả thực do công việc chính của mình khá bận rộn nên mình luôn cố gắng tranh thủ, tận dụng mọi thời gian rảnh có thể để đi chụp các góc ảnh ở một số địa phương khác trong nước. Tuy nhiên, hầu hết mình thường dành thời gian để chụp ảnh về phong cảnh, văn hóa, con người tại Đà Lạt và Lâm Đồng nói chung.
Anh muốn thể hiện thông điệp gì qua những bức ảnh mà anh đã chụp?
Nói như các nhà phê bình thì đó là tính chân, thiện, mỹ… trong Nghệ thuật nói chung. Còn với mình đơn giản chỉ là tình yêu! Tình yêu với quê hương, đất nước, con người Việt Nam.
Với một thành công mà nhiều NAG khao khát là có được một cuốn sách ảnh cho riêng mình để nhìn lại quá trình mà mình đã trải qua, anh còn có dự tính gì lớn cho chặng đường phía trước không?
Dĩ nhiên rồi, mình có rất nhiều ý tưởng, dự án ảnh và đã lên kế hoạch trong tương lai. Tình hình dịch bệnh đã làm cho mọi kế hoạch bị đảo ngược và kéo dài hơn so với dự kiến nhưng mình sẽ cố gắng tiếp tục thực hiện để hoàn thiện thêm ít nhất 1 bộ sách ảnh về Việt Nam trong tương lai gần. Cũng rất hi vọng và thật hạnh phúc nếu có thể thêm một lần nữa giới thiệu, quảng bá đất nước mình ra thế giới.
Nhiều người nói rằng, nhiếp ảnh luôn mang lại sự giàu có và tên tuổi cho một NAG. Vậy theo anh thì điều này có đúng không?
(Cười)…
Đầu tiên, tôi không phải nhiếp ảnh gia (NAG) nên tôi thực sự không am hiểu về vấn đề này lắm.
Nhưng theo suy nghĩ của tôi, đó là nhận xét chưa đúng, để kiếm tiền hay trở lên giàu có, nổi tiếng bằng công việc của nhiếp ảnh gia là khá khó khăn nếu bạn không thực sự là người giỏi nhất. Cũng giống như cuộc thi về nhiếp ảnh chỉ có 1 người chiến thắng và trên thế giới này có đến hàng ngàn cuộc thi mỗi năm. Vậy, bạn cũng chỉ là 01/1000 người giỏi nhất mà thôi… và nó cứ thế tiếp tục thay đổi hàng năm. Nói đến đây, chắc các bạn cũng đã hiểu vì sao tôi gọi đó là suy nghĩ chưa thực sự đúng.
Anh có kế hoạch mở một cuộc triển lãm ảnh cho riêng mình không? Qua đó có thể bán ảnh để làm từ thiện hoặc thực hiện những bước đi tiếp theo cho anh?
Tôi rất muốn thực hiện nó, tôi đã đoạt được một số giải thưởng triển lãm ảnh (triển lãm tập thể cùng với những người chiến thắng khác) ở nước ngoài nhưng chưa có triển lãm cá nhân nào. Triển lãm cá nhân nó cũng giống như một cuốn sách ảnh về một nhiếp ảnh gia, nó là bước ngoặt trong sự nghiệp nhiếp ảnh của mỗi người.
Không dễ để thực hiện nếu bạn chưa thực sự là người giỏi nhất như tôi đã nói và bạn phải giữ được sự ổn định trong tài năng của mình theo thời gian. Ngoài ra bạn phải có một bộ sưu tập đa dạng, phong phú ở nhiều thể loại hoặc nhiều góc ảnh được công nhận bởi các Hội đồng Nghệ thuật trong và ngoài nước. Bên cạnh đó là nhiều yếu tố theo kèm khác để có thể thực hiện một Triển lãm của cá nhân.
Về việc làm từ thiện, hoặc ủng hộ tôi rất sẵn lòng, tôi chưa có một triển lãm nào nhưng nếu ai đó kêu gọi sự đóng góp về hình ảnh của tôi, tôi thực sự rất vui vì điều đó như quan điểm về thông điệp nhiếp ảnh của bản thân đó là Tình yêu với quê hương, đất nước, con người Việt Nam.
Anh có thể bật mí một chút về cuộc sống hiện tại của anh không?
Cuộc sống hiện tại của mình khá ổn, cũng không ngoại lệ trong vòng xoáy khó khăn do dịch bệnh gây ra. Tuy nhiên, mình thấy mình thực sự may mắn hơn nhiều người khác, ở ngoài kia đang từng ngày chống chọi với sự sống vì dịch bệnh. Cầu chúc những điều bình an, hạnh phúc đến mọi người dân Việt Nam.
Vietnam Beauty: Xin trân trọng cám ơn Anh và chúc Anh nhiều sức khỏe, gặt hái thật nhiều thành công!
