Những ngày của tháng 5, tận dụng thời tiết thuận lợi, bà con các dân tộc xã Sàng Ma Sáo (huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai) tranh thủ làm đất cấy lúa vụ hè thu. Người cày bừa, người nhặt cỏ, mải miết trên khắp cánh đồng ruộng bậc thang đang mùa nước đổ.
Những thửa ruộng bậc thang mùa nước đổ lung linh trong nắng chiều, trông xa như tấm gương lớn. Bao đời nay, những thửa ruộng bậc thang này đã mang lại cho bà con nơi đây “hạt vàng”, cuộc sống thêm ấm no.
Hẳn ai cũng đã từng một lần đến Bát Xát hoặc chứng kiến vẻ đẹp của ruộng bậc thang mùa lúa chín, nhưng ít ai có dịp được ngắm nhìn vẻ đẹp của những thửa ruộng bậc thang mùa nước đổ nơi đây. Không thẳng cánh cò bay như những ruộng lúa ở đồng bằng, những thửa ruộng ở vùng cao Sàng Ma Sáo như những bậc thang bắc lên trời xanh tạo ra bức tranh phong cảnh đẹp đến mê lòng người.
Mùa nước đổ Tây Bắc thường kéo dài trong tháng 4 và tháng 5. Những thửa ruộng có thể cấy sớm hoặc muộn tùy theo lượng mưa từng khu vực. Ruộng bậc thang Sàng Ma Sáo có độ dốc, địa hình quanh co trên độ cao khoảng 2.000 m so với mực nước biển. Du khách đến Bát Xát có thể ngắm mùa nước đổ khi đi cung đường Mường Hum - Sàng Ma Sáo - Dền Sáng - Y Tý và thung lũng Thiên Sinh.
Vào dịp tháng 5, tháng 6 hàng năm, khi những cơn mưa hè đầu tiên trút xuống, đồng bào các dân tộc vùng cao chuẩn bị cày cấy cho những vụ mùa trĩu hạt, cũng là lúc những thửa ruộng bậc thang ở vùng cao Bát Xát bắt đầu vào mùa nước đổ. Từ hàng ngàn đời nay, đồng bào Mông, người Dao, người Hà Nhì... bằng đôi bàn tay khéo léo và sức sáng tạo, đã làm nên hàng ngàn ha ruộng bậc thang rất riêng biệt, và đã làm nên một bức tranh thiên nhiên kỳ thú, hùng vĩ, uốn lượn quanh những quả đồi, sườn núi. Ruộng bậc thang là loại hình canh tác đặc trưng của đồng bào các dân tộc trên địa bàn vùng cao Bát Xát. Nó gắn với lịch sử của mỗi dân tộc sinh sống nơi đây và là kết quả của quá trình lao động, đúc kết kinh nghiệm và sáng tạo, đưa cây lúa nước lên canh tác trên đồi cao.
Vào mùa nước đổ, Bát Xát như một bức tranh thiên nhiên với vô vàn màu sắc tươi sáng nổi bật giữa đại ngàn hùng vĩ. Những thửa ruộng mênh mang nước đan xen những đốm mạ non mơn mởn, chỗ nước lấp lánh trong veo làm nổi bật những bờ ruộng uốn khúc mềm mại, quyến rũ. Mùa nước đổ những thửa ruộng bậc thang biến thành dải lụa màu lấp lánh, uốn lượn trên các sườn núi. Đến Bát Xát mùa nước đổ, có lẽ sẽ không ai có thể quên được vẻ đẹp kỳ thú của một vùng quê thanh bình ẩn hiện trong làn sương mờ ảo, thung lũng mây trắng xóa, ruộng bậc thang loang loáng dưới ánh nắng chiều dịu mát.
Nhiếp ảnh gia Hoàng Dưỡng sinh năm 1988, hiện sống và làm việc tại Hà Nội, là một người mê mẩn những khung hình mùa nước đổ vùng cao nên năm nay anh dành thời gian đến Bát Xát để tạo cho mình một kho ảnh về mùa nước đổ trên vùng đất này.
Ruộng bậc thang mùa nước đổ là “đặc sản du lịch” của khu vực miền núi phía Bắc dịp tháng 5, 6. Huyện vùng cao biên giới Bát Xát gồm thị trấn Bát Xát và 20 xã nằm ở tây bắc Lào Cai. Bức tranh xanh ngắt của ruộng bậc thang Sàng Ma Sáo đẹp không thua kém với các ruộng bậc thang mùa nước đổ tại Sapa (Lào Cai), Hoàng Su Phì (Hà Giang) hay Mù Cang Chải (Yên Bái). Huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai có hơn 3.000 ha ruộng bậc thang, với địa hình 70% là đồi núi. Những dòng chảy Ngòi Phát, suối Lũng Pô, suối Quang Kim không chỉ góp phần quan trọng phục vụ sản xuất nông nghiệp và canh tác ruộng, mà còn là điểm du lịch mùa nước đổ đẹp bậc nhất Tây Bắc.
Những khoang ruộng đầy nước đan xen với các khóm mạ non mới cấy Sàng Ma Sáo, ảnh chụp ngày 8/5/2022. Mùa nước đổ ở huyện Bát Xát kéo dài trong tháng 5 - 6 hàng năm, với những thửa ruộng có thể cấy sớm hoặc muộn tùy theo thời tiết và theo từng khu vực xã, tạo nên các gam màu sắc khác nhau.
Ngoài ngắm phong cảnh, du khách có thể trải nghiệm nhịp sống người dân tộc tại Bát Xát. Huyện vùng cao này là nơi sinh sống của các dân tộc như H’Mông, Dao, Giáy hay Hà Nhì. Đến mùa nước đổ, người đồng bào cấy mạ mang đến không khí nhộn nhịp. Họ luôn tươi cười hướng đến ống kính nhiếp ảnh gia.
“Những cơn mưa đầu mùa đã bắt đầu đổ đầy nước vào ruộng bật thang ở huyện Bát Xát, nhưng hiện tại chỉ có Sàng Ma Sáo là đẹp nhất và thời gian này cũng có rất nhiều nhiếp ảnh gia đến săn ảnh mùa nước đổ. Khoảng 1 tuần sau tôi sẽ chụp hết tất cả các cảnh đẹp tại Mường Hum, Bát Xát, Y Tý, Dền Sáng, Ngải Thầu, A Lù”, anh Hoàng Dưỡng cho biết.
Du khách hãy một lần đến với Bát Xát dịp này để tận hưởng vẻ đẹp hùng vĩ của vùng cao Tây Bắc, vẻ đẹp không nơi nào có được. Hãy đến Y Tý, Dền Sáng, Mường Hum, A Lù, Ngải Thầu,... Đặc biệt là Sàng Ma Sáo để tận mắt chứng kiến mới thấy hết được vẻ đẹp muôn màu của những thửa ruộng bậc thang mùa nước đổ nơi đây.
Bài viết: Minh Tuệ
Ảnh: Hoàng Dưỡng
